Gliwice - preyentacja miasta, atrakcje
Inhaltsverzeichnis |
Ogólne informacje
Gliwice położone są w południowo-zachodniej Polsce, w zachodniej części województwa śląskiego, nad rzeką Kłodnicą. Liczą ponad 190 tys. mieszkańców, zajmują ok. 134,2 km powierzchni. Jako jedno z czternastu miast wchodzą w skład Metropolii Silesia, największego organizmu wielkomiejskiego w tej części Europy. W Gliwicach także znajduje się największa z czterech podstref Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Podstrefa gliwicka obejmuje tereny o łącznej powierzchni 981 ha, z czego na 378 ha na obszarze miasta. Swoje fabryki zlokalizowali tutaj przedstawiciele m.in. przemysłu motoryzacyjnego, chemicznego i logistyki.
Gliwice zapewniają bogatą ofertę rekreacyjną i kulturalną. Na szczególną uwagę zasługują liczne tereny zielone oraz odnowiona Palmiarnia Miejska, Gliwicki Teatr Muzyczny, a także kina, galerie, kluby, najstarsze na Śląsku Muzeum oraz Ruiny Teatru Miejskiego.Symbolem miasta jest Radiostacja Gliwicka, 110-metrowa wieża z modrzewiowego drewna wokół której zaaranżowano doskonałe miejsce rekreacji. Wieczorem można podziwiać wspaniałą iluminację – wieża rozbłyska kolorowymi światłami.
Dzieje miasta
Średniowiecze
Pierwsza wzmianka o wspaniały mieście jakim są Gliwice pochodzi już z 1276 roku, wtedy do Gliwice znajdowały się w granicach Polski. W XIV wieku miasto miało charakter obronny, a władzę sprawował tu Siemowit, używający tytułu księcia gliwickiego. W czasach Mieszka Plątonogiego, wnuka Bolesława Krzywoustego, ziemia gliwicka należała do księstwa opolsko-raciborskiego. W 1289 roku stała się natomiast odrębnym księstwem, które szybko przeszło pod panowanie czeskiego króla, Wacława II.Tereny te słynęły wówczas z hodowli ryb, młynarstwa. Okres spokoju mieszkańców przerwał najazd Husytów. Po złupieniu i spaleniu miasta utworzyli oni w Gliwicach centrum swego ruchu.
Nowożytność
W 1532 roku po śmierci ostatniego z władców z rodu Piastów, miasto trafiło w ręce Habsburgów. Był to okres reformacji religijnej, związanej z działalnością Marcina Lutra. Gliwice zyskały nowe oblicze. Murowane obwarowania ustępowały miejsca ogrodom. W 1596 roku Gliwice zostały sprzedane władzom miasta za 27 tysięcy talarów. Dzięki temu stały się wraz z przyległościami wolnym miastem królewskim. Taki status przyznano wówczas m.in. podgliwickim wsiom Knurów, Krywałd, Ostropa, Trynek i Szobiszowice. W 1683 roku do miasta przybył król Jan III Sobieski. Na czele wojsk kierował się on na Wiedeń, spiesząc z odsieczą przeciwko Turkom. Zatrzymał się w klasztorze ojców Franciszkanów przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego. W XVIII wieku wybuchały w Gliwicach liczne pożary. Najbardziej dotkliwe z nich odnotowano w latach 1711, 1730 i 1735, wtedy to spłonął lokalny browar. W efekcie nastąpił upadek branży piwowarskiej w naszym mieście. Lata 1740 – 1763 były okresem wojen śląskich( w których znaczący udział miały Prusy i Austria) i miały duży wpływ na losy państwa. W 1792 roku przystąpiono do budowy Kanału Gliwickiego w celu zapewnienia rzecznego transportu węgla z miejscowych kopalń oraz zabezpieczenia miasta przed dokuczliwymi, okresowymi powodziami. Budowa kanału trwała do roku 1822. W 1796 roku uruchomiono w mieście hutę żelaza, która zasłynęła w całej Europie. Stała się znana nie tylko ze względu na pochodzące z niej odlewy artystyczne, ale również z powodu produkcji zbrojeniowej. W 1804 roku odlano w Gliwicach pierwszą armatę. W tym okresie oddano też do użytku pierwszy w Europie wielki piec koksowniczy, zaprojektowany i uruchomiony przez Johna Baildona. W 1834 roku utworzono pocztę.
Lata 1918-1939
Lata 1919 – 1921 były okresem powstań śląskich i plebiscytu narodowościowego. Gliwiczanie musieli zdecydować, czy chcą należeć do państwa polskiego, czy do niemieckiego. Większość mieszkańców miasta opowiedziała się za przynależnością do Niemiec. W 1922 roku obszar Górnego Śląska został podzielony pomiędzy dwa państwa. W 1928 roku wybudowano nowoczesny hotel w śródmieściu (OBERSCHLESIEN HAUS)do dnia dzisiejszego istnieje ale obecnie jest on siedzibą Urzędu Miejskiego. 31 sierpnia 1939 roku sfingowano napad na niemiecką radiostację gliwicką. Był to propagandowy pretekst uzasadniający napaść wojsk Hitlera na Polskę. W latach II wojny światowej miasto znów stało się aktywnym ośrodkiem produkcji zbrojeniowej. W 1945 roku wkroczyła do miasta Armia Czerwona. Żołnierze sowieccy dokonali znaczących zniszczeń. Spalili m.in. zabytkowy budynek Teatru Victoria, a Gliwice ponownie znalazły się w granicach Polski.
Czasy współczesne
Po wojnie miasto stało się ważnym ośrodkiem naukowym i gospodarczym, wtedy to powołano do życia Politechnikę Śląską. Powstały liczne biura projektowe i zakłady przemysłu chemicznego. Uruchomiono placówkę onkologiczną, Operetkę Śląską i muzeum. W 1996 roku otwarto fabrykę OPLA – nowoczesny zakład motoryzacyjny w mieście. Jego lokalizacja dała początek specjalnej strefie ekonomicznej, w której działają dziś liczne firmy przemysłowe, zapewniające miejsca pracy dla gliwiczan i mieszkańców pobliskich miejscowości.
Zabytki Gliwic
Radiostacja Gliwicka
Uchodząca obecnie za najwyższą budowlę drewnianą na świecie (111m) jest właśnie Radiostacja Gliwcka. Zbudowana z drewna modrzewiowego, jest szczególnie odporna na szkodniki i czynniki atmosferyczne. Wieża jest ciągle użyteczna. Dźwiga obecnie kilkadziesiąt anten, m.in. obsługujących Śląską Sieć Metropolitalną, Gliwickie Centrum Ratownictwa, sieci telefonii komórkowej i internet bezprzewodowy. Szczególnie atrakcyjnie wieża wygląda o zmroku. Oświetlona ośmioma potężnymi reflektorami widoczna jest z odległości wielu kilometrów.
Prowokacja Gliwicka
31 sierpnia 1939 o godz. 20.00 do radiostacji w Gliwicach – znajdującej się wówczas w granicach Rzeszy Niemieckiej, w strefie przygranicznej z Polską – wtargnęło kilku uzbrojonych, w cywilnych ubraniach esesmanów pod dowództwem Alfreda Naujocks'a. Wyznaczony przez Reinharda Heydricha, szefa Głównego Urzędu Służby Bezpieczeństwa Rzeszy, działającego na bezpośrednie polecenie Hitlera. Akcja otoczona była najściślejszą tajemnicą. Napastnicy sterroryzowali załogę stacji radiowej i nadali po polsku komunikat: „Uwaga! Tu Gliwice. Rozgłośnia znajduje się w rękach polskich…”. Dalsza część odczytanej wtedy odezwy nie została wyemitowana wskutek błędów technicznych. W radiostacji zamordowano Franciszka Honioka, polskiego Ślązaka, uważanego obecnie za pierwszą ofiarę drugiej wojny światowej. Honiok miał być dowodem "polskiej winy".Następnego dnia Adodlf Hitler wygłosił przemówienie, w którym rozpoczęcie wojny uzasadnił prowokacjami granicznymi, dokonanymi rzekomo przez stronę polską. Prawda o prowokacji gliwickiej wyszła na jaw dopiero na procesie norymberskim.
